Türkiye’de ortalama konut metrekare fiyatı 100 USD’nin altına düştü. 2018 Eylül ayında 250.000 USD gayrimenkul yatırımı ile vatandaşlık verilmesinden bu yana konut piyasasının yaşadıkları ve etkilerine bir bakış:
2018 Eylül ayında 100 m2 bir daire yaklaşık 46.000 USD iken, 2023 Nisan ayında en yüksek seviyesine ulaşıyor ve 117.000 USD’ye çıkıyor.
Ağustos 2019’da sıfır konutlar için kredi oranları 0,99’a, 1 Ocak 2020 ‘de ise 0,79’a indiriliyor. Fiyatlarda çok büyük bir artış olmuyor ancak kredili konutların toplam satışlardan aldığı pay %30’ların üstüne çıkıyor ve hatta %40’lara dayanıyor. Ancak bu arada inşaat maliyetlerindeki artış, batan ve sektörden çekilen inşaat firmaları yüzünden konut stoğunda tehlike zilleri çalmaya başlıyor; TÜİK rakamlarına göre daire başına alınan yapı ruhsatı sayısı Ocak 2018’de bir önceki yılın aynı dönemine göre %46,2 azalırken, 2019’un aynı döneminde 2018’in de %66,3 altına iniyor.
2020 Haziran’ında 100 m2 evin fiyatı yaklaşık ortalama 340.000 TL ilken dolar bazında yaklaşık 50.000 USD. 2020 Haziran’ında başlatılan sıfır ve ikinci el konut kredisi kampanyası ile birlikte konut fiyatlarında TL bazında önlenemez yükseliş başlıyor.
2022 Şubat ayında Rusya-Ukrayna Savaşı başlıyor ve Türkiye’de bir başka göç dalgası yaşanıyor. 2022 Nisan ayında uzun dönem ikamet izinleri konut yatırımı şartına bağlanıyor ve büyükşehirlerde 75.000 USD ve diğer şehirlerde 50.000 USD üstü konut yatırımı kuralı konuluyor. Aynı dönemde 100 metrekare bir konutun fiyatı ilk defa 60.000 USD’nin üstüne çıkıyor ve bu defa USD bazında yükseliş başlıyor.
2022 Haziran ayında gayrimenkul yatırımı ile vatandaşlık verilmesi için yatırım tutarının 250.000 USD ‘den 400.000 USD’ye çıkarılacağı önden duyuruluyor ve yabancıya konut satışlarında 8630 adet ile tüm zamanların rekoru kırılıyor. Aynı dönemde fiyatlar Mayıs ayına göre USD bazında %7 artıyor ve 100 metrekare evin fiyatı yaklaşık 80.000 USD’ye dayanıyor.
Konut fiyatlarında USD bazındaki rekor 117.000 USD ile Nisan 2023 yılında yaşanıyor ve sonra kademeli düşüş başlıyor. Yabancılara uzun süreli ikamet izninin tüm şehirlerde 200.000 USD konut yatırımı şartına bağlanması ile yabancı konut satış sayılarında da USD bazında fiyatlarda da düşüş yaşanıyor. Mart 2024 itibariyle 100 metrekare konutun fiyatı 100.000 USD’nin altına düşmüş durumda.
SONUÇ:
TL bazında artışları
.2020 Haziran ayındaki büyük konut kredisi kampanyasının,
.ardından Kasım 2021’de dövizde yaşanan dalgalı kurun
.ve son olarak Rusya-Ukrayna Savaşı’nın tetiklediğini söyleyebiliriz.
USD bazında artışları ise en çok;
.Rusya-Ukrayna Savaşı’nın,
.ardından 2022 Haziran ayında vatandaşlık için gayrimenkul yatırımı tutarının 400.000 USD’ye çıkartılmasının
.ve son olarak 2023 Mart seçimlerinin tetiklediğini söyleyebiliriz.