.Çin’de Evergrande ile gün yüzüne çıkan emlak krizine çözüm bulmaya çalışılıyor. Satın alınmış, kredi ödemeleri devam eden, yarım kalmış inşaatlar en büyük problem olurken diğer yandan satılamayan, on milyon adete varan konut stoğu için Çin hükümeti düğmeye bastı. Bir dizi önlem paketi içinde satılamayan evlerin alınması için bir fon oluşturulması düşünülüyor. Yerel yönetimlerden de satılamayan evlerin satın alınması ve sosyal konutlara dönüştürülmesi istendi. Hızla aksiyon alan şehirlerden kredili konut alımları için kuralların gevşetildiği haberleri gelmeye başladı. Kredili konutlarda peşinat oranları düşürüldü, kredi faizlerinde ise çeşitli indirimler uygulanmaya başlandı.
.Türkiye’de kiralık konutlardaki fiyat artışları konut bulmayı zorlaştırırken diğer yandan yıllık peşin ödeme, tahliye taahhüdü, Findeks raporu, kefil gibi ek talepler de kiralık konut sorununu derinleştiriyor. İngiltere’de de kiralık ev bulmak son zamanlarda oldukça zorlaştı. Ev sahipleri, kiracı seçimlerinde oldukça seçici davranıyor ; kiracılar ön görüşmeye tabi tutuluyor, güven tesis edilene kadar altı ay ya da yıllık peşin ödeme talep edilebiliyor ve Türkiye’deki Findeks raporuna benzer kredibilite raporları istenebiliyor.
.TRT Haber’e konuşan Bakan Şimşek, kiralık konutlara getirilen %25 zam sınırına ilişkin değişiklik sinyalleri verdi. Ayrıca kira gelirlerinin vergilendirmesinde ev sahiplerine tanınan, bu sene yıllık 33.000 TL kira geliri ile sınırlı olan, muafiyet oranlarının da kaldırılacağı konuşuluyor. İki ve daha fazla sayıda konutu olanlara ilişkin hem emlak ve hem de tapu devirlerinde kademeli vergilendirme; belediye rayiç bedelleri ile değil, yabancı satışlarında uygulandığı gibi ekspertiz raporu ile gerçek değer üzerinden tapuda işlem yapılması; 5 yıldan önce satılan konutlardan kazanç halinde alınan değer artış kazancı vergisinin 5 yıldan sonra satılan konutlardan da alınması gibi pek çok yeni uygulamanın getirileceği de kulislerde dolaşıyor.
.Konut satışlarında yabancı yatırımcıların payı neredeyse üçte bir oranına inip, hızla azalırken Türklerin yurtdışında yaptıkları gayrimenkul yatırımlarında ise rekorlar kırılıyor. TCMB verilerine göre Türkiye’de yerleşik kişilerin yurtdışı gayrimenkul yatırımlarında 2023 yılında %163,7’lik artış yaşanmıştı; 2024 yılı ilk üç aylık rakamlarına göre ise Türklerin yurtdışı gayrimenkul yatırımları geçtiğimiz yıla göre %62’lik artışla 597 Milyon USD’ye yükseldi. Yurtdışı gayrimenkul yatırımlarında Yunanistan, İngiltere, Dubai, Karadağ, ABD ve yavru vatan Kıbrıs öne çıkıyor.
. Konut kredilerinde %3,15’lerden başlayan faiz oranları, sınırlamalar ve bankaların hala süregelen iştahsızlığına rağmen dolar kurundaki gerileme ile tetiklenen KKM (Kur Korumalı Mevduat Hesabı) ‘den çıkışlar ve mevduat faizlerindeki 2-3 puanlık düşüş gayrimenkul sektörüne yaradı. Nisan ayında tapuda işlem yapılan gün bazında gerçekleşen konut satışları belki konutun patladığı 2022 yılının değil ama hem geçtiğimiz yılın, hem de 2021 yılının önüne geçti. Ancak İstanbul hem satışlar ve hem de fiyatlar açısından kan kaybı yaşıyor. TCMB 2024 Mart ayı konut fiyat endeksine göre Türkiye’de konut fiyatları geçtiğimiz yılın Mart ayına göre %52 artış ile enflasyonun altında kalırken, İstanbul’daki fiyat artışı sadece %40,4’te kaldı. Açıklanan endekse göre 100 m2 bir konutun ortalama satış fiyatının Türkiye’de 3.200.000 TL’ye, İstanbul’da ise 4.600.000 TL’ye çıktığı görülmektedir.
